Marmara Denizi’nin Çanakkale Boğazı ile birleştiği noktada, Anadolu yakasında yer almaktadır. Merkez dışında 2 belde, 42 köyü bulunmaktadır. Erken dönemlerde “Pityusa”, sonraları “Lampsakos” olarak adlandırılmıştır. Roma Dönemi’nin önemli şehirlerinden biri olarak karşımıza çıkar. Şimdiki Lapseki kentinin altında zaman içinde lahitler ve kitabeler bulunmuştur. M.Ö.V.yüzyılda Lampsakos’da yetişen tarihci Kharon, doğa bilimci Anaksagoras, Metrodoros ve Anaksimenes gibi önemli isimler Lampsakos’u dönemin ünlü bilim ve felsefe merkezlerinden birisi yapmıştır. Lapseki ve Çardak iskeleleri, İstanbul’un fethine kadar, Osmanlı kuvvetlerinin Rumeli yakasına geçiş güzergahı olarak kullanılmıştır.
İlçenin en büyük ovası, Umurbey Ovası’dır. Bu bölgede şeftali ve kiraz yetiştirilir. Lapseki bölgesinde yaşamış olan antik çağ filozofları için yapılan Lâpseki Bilim Anıtı, yine antik dönemde Lapseki’de basılan paraların arkasındaki Pegasus (Kanatlı At) heykeli ve limandaki denizin içinde dikilen Denizkızı Heykeli modern zamanların anıtları olarak geçmişi geleceğe bağlamaktadır. Lapseki aynı zamanda Çanakkale Boğazı’nın geçildiği bir noktadır. Feribotlarla Lapseki-Gelibolu arasında hergün yüzlerce araç ve yolcu taşınmaktadır.
RUMELİYE GEÇİŞİN ÖYKÜSÜ
Osmanlı kaynaklarında, Türklerin Rumeli’ye ilk geçişleri ve Gelibolu’nun Fethi 1354-1357 tarihleri arasında gösterilmektedir. Orhan Gazi’nin amacı, Rumeli’ye geçerek Osmanlı Devleti topraklarını Avrupa’da da genişletmektir. Babasının amacını iyi bilen Şehzade Gazi Süleyman Paşa (Hicri 755) 1354 yılında yanındakilere niyetini belli etmeden, av amacıyla ve bir kaç yüz kişiden oluşan kuvvetiyle Kapıdağ Yarımadası’na, oradan da Çanakkale Boğazı kıyılarına ilerleyerek, Çardak yakınlarına gelir.
Komutanlarından Ece Bey ve Fazıl Paşa, Süleyman Paşa’ya niyetini sorarlar. O da açıklar. Ağaç kütüklerinden bir sal yaparlar. Bu iki paşa sal ile boğazı geçerek Çimpe diye anılan kale’nin yakınlarına çıkarlar. Bir Rum’u esir alarak aynı sal ile geri dönerler. Bundan sonra iki büyük sal yapılarak; birine Demirtaş Bey, İnce Balaban Bey, Abut Bey, Kara Cafer, Aksungur, Karaoğlan oğlu ve Akçakoca gibi kahramanlarla Şehzade Süleyman Paşa ve 40 asker, diğer sala ise Evrenos Bey, Ece Bey, Fazıl Bey ve Süleyman Paşanın en yakın adamı Hacı İl Bey ve 40 kadar asker binerek Çimpe kalesinin önünde kıyıya çıkarlar. Surları aşıp, baskın yaparak kaleyi ele geçirirler. Daha sonra burada ele geçirdikleri gemilerle askerlerini Çimpe’ye taşırlar.
Çardak
Lapseki yolu üzerinde ilçeden Biga yönüne doğru 5 kilometre ileride, kıyı şeridine kurulmuş güzel bir yerleşim yeridir. Çardak’ta Osmanlı dönemi eserlerinden Gazi Yakup Bey tarafından 1463-1464 yıllarında yaptırılan Yakup Bey Camii, Han ve Hamamı halen kullanılır durumdadır. Gazi Yakup Bey Türbesi ile yine bu komutanın ailesine ait, Osmanlı taş sanatının seçkin örneklerinin bulunduğu Kadınlar Mezarlığı bulunmaktadır. İlçeye 5 km. mesafede bulunan Çardak beldesi, doğallığı bozulmamış uzun kumsallara sahiptir. Rüzgar alan bir yer olması nedeniyle sörf yapmak isteyenler için de idealdir. Kamp yapmaktan hoşlananlar için çadırlarıyla konaklayabilecekleri alanlar bulunmaktadır.
Yüksek bir noktadan manzarayı seyretmek isteyenler için Mecidiyeköy eşsiz manzarasıyla önerilebilir. Lapseki Dalyan mevkiinde, yel değirmeni ve plaj bulunmaktadır. Değirmen günümüzde kafe olarak hizmet vermektedir.
KÜLTÜR SANAT ETKİNLİKLERİ
Lapseki, yerel yönetimlerin girişimleriyle başlatılmış ve gelenekselleşmiş çok sayıda kültür sanat etkinliğine evsahipliği yapmaktadır. Umurbey Belediyesi tarafından düzenlenen Şeftali Kültür Sanat Etkinlikleri, Lapseki Belediyesince her yıl eylül ayında düzenlenen Güz Panayırı’nın yanı sıra gelenekselleşmiş etkinliklere evsahipliği yapar.
Hıdrellez
Hıdrellez Şenlikleri, 6 Mayısı takip eden ilk Pazar günü yapılmaktadır. Senlikler üç taslarda topluca yapıldığından Üçtaşlar olarak da adlandırılmaktadır. Hıdrellezden bir akşam önce büyük bir ateş yakılarak üzerinden atlanmaktadır.
Türklerin Rumeliye Geçişi
Çardak Belediyesi ve yerel kurumların katılımlarıyla, her yıl 5-6 Haziran tarihlerinde Türklerin Rumeliye Geçişi, çeşitli kültür sanat etkinlikleriyle kutlanmaktadır.
Kiraz Festivali
Kiraz hasat döneminde, en iyi kirazın seçildiği, genç kızlar arasında kiraz güzeli yarışması ve yelken yarışlarının düzenlendiği festivalde konser ve söyleşiler de yapılmaktadır.
Plaj Voleybolu
Dalyan plajında her yıl yerel yönetimlerce haziran ayının sonlarında düzenlenen plaj voleybolu gelenekselleşen etkinliklerden birisidir. Turnuvaya milli ve uluslararası sporcular katılmaktadır.
Yağlı Güreşler
Türkiye’nin Kırkpınar’dan sonra en büyük çaplı yağlı güreşler, Lapseki’ye bağlı Çardak beldesinde Ağustos ayında düzenlenmektedir.
MUTFAK KÜLTÜRÜ
Lapseki mutfağında öne çıkan en çarpıcı yemeklerden biri Bahar Pilavı’dır. Özellikle hıdrellezde oğlak etiyle yapılan bu pilav yörede yaşayan herkes tarafından bilinen ve sevilen bir yemektir. Lapseki’de soğanlı ve ıspanaklı şeklinde yapılan Sini basması, Peynir helvası, Kabaklı börek, sütlü göce ile yapılan Tumbi, sütlü göce ve tavukla yapılan Mantı, Kuşburnu kurabiyesi ve ot yemekleri dikkat çeken diğer yöresel yemeklerdir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder